رک سرور یکی از اصلی ترین اجزای اتاق سرور است و آرایش رک سرور، در عملکرد سرور ها و شبکه آن ها نقشی حیاتی و مهم دارد. به همین دلیل در اولین مراحل راه‌اندازی دیتا سنترها و اتاق های سنتر، آرایش رک سرور مشخص خواهد شد.دلیل نصب و استفاده از رک در شبکه، محافظت از تجهیزاتی مثل سرور، سوئیچ روتر، NVR و … جهت افزایش امنیت، کیفیت و کارایی شبکه است. اما اگر این تجهیزات به صورت درست و اصولی داخل رک نصب و راه اندازی نشوند نه تنها تجهیزات به درستی محافظت نمی شوند بلکه درستی بلکه ممکن است موجب ایجاد مشکلات جدی تر هم بشود.
نحوه آرایش تجهیزات در رک، علاوه بر ایجاد نظم، نقش بسزایی در بهینه سازی فضا، مدیریت تجهیزات و کاهش مشکلات احتمالی در شبکه دارد. بنابر این، آشنایی با نحوه صحیح آرایش رک، چه برای شبکه های کوچک و چه برای دیتا سنتر های بزرگ، مسئله ضروری و مفید به حساب می آید.
در رابطه با آرایش رک سرور در وبسایت sunbirddcim.com آمده است که:
A rack layout is the organized arrangement of server racks and their contents within a data center. This layout is crucial for efficient operations, ensuring optimal cooling, power distribution, and easy access to equipment. Thoughtfully planning the rack layout helps prevent operational inefficiencies and ensures long-term scalability. The layout directly impacts the facility’s ability to meet current and future demands, maintain uptime, and support resource optimization.
تجهیزات لازم برای آرایش رک سرور
برای آرایش رک شبکه علاوه بر تجهیزات اولیه و اساسی مثل رک و کابل‌ها، تجهیزات دیگری مانند پچ پنل، کیبل منیجمنت یا نگهدارنده کابل، فن رک، پاور ماژول، سینی رک، لایت پنل و… نیاز هستند که در زیر به معرفی و توضیحاتی در مورد هر کدام از تجهیزات خدمتتان ارائه می گردد.
پچ پنل شبکه:
پچ پنل یکی از اجزای حیاتی در شبکه های کامپیوتری است که برای مدیریت و سازماندهی کابل های شبکه استفاده می شود. این وسیله در انواع و با تعدادی پورت های مختلف موجود است، امکان اتصال و قطع کردن سریع و آسان کابل‌ها را فراهم می‌کند. استفاده از پچ پنل باعث می‌شود کابل های شبکه به صورت منظم و مرتب قرار بگیرند و از تداخل و آسیب های احتمالی جلوگیری شود. ساختار کلی پچ پنل ها به صورت مسی و فیبر نوری در بازار موجود می باشد
مدیریت کننده کابل برای آرایش رک
در آرایش رک ایستاده و آرایش رک دیواری نیاز به نظم دهی و مدیریت تعداد زیادی کابل و پچ کورد شبکه داریم که باید مطابق با استاندارد آرایش رک اجرا شود. این کار به کمک ابزاری به نام مدیریت کننده کابل انجام می‌شود. این ابزار دو مدل مختلف عمودی و افقی نصب و استفاده می شود.
مدیریت کننده کابل افقی
- سهولت در افزودن کابل ها
- سهولت در مسیریابی کابل ها
- آرایش کابل ها در جلو و پشت
مدیریت کننده های کابل عمودی
جهت سهولت در عبور کابل های قطور و مدیریت آن ها میتوان از مدیریت کننده های کابل عمودی استفاده نمود. برای جلوگیری از محدودیت در دسترسی به اعضای موجود در فضای بین رک ها، می توان در قسمت پشت قفسه نیز از یکی دیگر از مدیریت کننده های کابل عمودی استفاده کرد.
بست و کمربندی شبکه
یکی دیگر از تجهیزات برای نظم دهی و ایجاد آرایش اصولی در بستن و مهار کردن اصولی کابل های شبکه بست و کمربندی است. این وسیله وظیفه ثابت نگه داشتن همه اجزا در جای خود را دارد. به همین دلیل برای عدم جابجایی کابل‌ها و وسایل دیگر باید حتماً از بست شبکه استفاده کرد. بست ها در انواع و سایز های مختلفی بر اساس نیاز به فروش می رسند.
سینی رک
سینی رک برای تفکیک تجهیزات درون رک استفاده می شود. شما می‌توانید با استفاده از سینی رک، تجهیزات را در طبقه های مختلف و به صورت مجزا از دیگر بخش های درون رک قرار دهید. تعداد یونیت، عمق و نوع ثابت و یا متحرک بودن یک سینی به نوع و سایز رک بستگی دارد.
کف سینی ها را معمولا از فلز و به صورت مشبک می‌سازند تا تهویه هوا راحت تر انجام شود. از برند های فعال در زمینه‌ی تولید سینی رک و متعلقات دیگر رک میتوان به شرکت های اچ پی آسیا، آماد سیستم و پایا سیستم اشاره کرد.
خنک کردن تجهیزات شبکه
با توجه به اینکه تعداد زیادی دستگاه در داخل رک قرار می گیرد، هر کدام از این تجهیزات در زمان فعالیت خود گرما زیادی تولید می کنند که برای خارج کردن گرما، از فن های نصب شده در داخل رک ها استفاده می شود. در صورتیکه کابل کشی به شکل نامنظم انجام شود، گردش هوا به شکل صحیح انجام نمی شود و حتی احتمال آتش سوزی وجود دارد. پس آرایش رک در زمان کابل کشی از اهمیت بالایی برخوردار است.
یکی از مهم ترین فاکتور های آرایش رک شبکه خنک کردن و جریان هوا می باشد. از آنجایی که امروزه اکثر لوازم کامپیوتری و شبکه ای مهم در داخل رک ها قرار می گیرند، اهمیت خنک کردن این لوازم نیز افزایش پیدا می کند.
اهمیت آرایش رک شبکه
در واقع منظور از آرایش رک شبکه، نحوه اتصال و چیدمان صحیح و اصولی تجهیزات در داخل رک است. از آن جایی که رک یک وسیله پرکاربرد برای نظم دهی به اجزا و تجهیزات شبکه است، باید با اصول قراردهی تجهیزات در آن آشنا شوید.
همانطور که در بخش قبلی اشاره کردیم، رک یک وسیله برای نظم دهی به اجزا و تجهیزات شبکه است. این وسیله به منظور راحتی عملیات عیب یابی و تعمیرات قسمت های مختلف شبکه استفاده می شود. به همین دلیل اگر آرایش صحیح تجهیزات در رک شبکه به درستی انجام نشود، تعمیرات و عیب یابی را سخت‌تر می‌کند.
همچنین هر یک از اجزای شبکه در حال فعالیت، از خود گرما آزاد می‌کنند. در رک شبکه این گرما باید به شکل درستی مدیریت شود. زیرا حرارت زیاد می‌تواند آسیب های جدی به شبکه وارد نماید. در نتیجه آرایش صحیح رک شبکه سبب می‌شود که از ایجاد حرارت بیش از حد جلوگیری کنید. به طور کلی آشنایی و اجرای صحیح آرایش رک شبکه، ضامن امنیت و نشانه مدیریت اصولی یک شبکه است.
تا به اینجا اطلاعات کلی درباره آرایش رک شبکه و اهمیت آن پیدا کردید. شاید تصور کنید که آرایش رک شبکه کار آسان و ساده است؛ اما در واقع این کار یک امر زمانبر و پر اهمیت است. طراحی آرایش کلی و اصولی شبکه یکی از مهم‌ترین بخش های آن است. در صورت انجام اشتباه یا ناقص آن، احتمال وقوع حوادث ناگوار یا خسارات سنگین افزایش می یابد.
عواملی که باید هنگام سازمان دهی آرایش و چیدمان رک دقت کرد
آرایش رک سرور و سازماندهی چیدمان آن ها، همچنین طراحی این چیدمان و آرایش نیاز به بررسی های اولیه و درنظر گرفتن برخی نکات مهم و کلیدی دارد. این نکات عبارتند از:
توجه نمودن به مشخصات رک
رک باید متناسب با تجهیزاتی که قرار است در آن قرار گیرد انتخاب شود و تجهیزات در آن فضایی کافی و امن داشته باشند. نبود این فضای کافی می تواند امنیت رک، سرور و اتاق سرور را به مخاطره اندازد. از بین انواع رک Open Door یا Closed Door، رکoutdoor، ایستاده، دیواری و … باید نسخه ای انتخاب شود که با تجهیزات دیتاسنتر شما همخوانی داشته و متناسب باشد.
رعایت اصول آرایش رک
ترسیم یک طرح اولیه مربوط به نقشه شبکه می تواند در آرایش اصولی و ایمن رک های سرور در اتاق سرور ها بسیار موثر باشد. اینکار کمک می‌کند تا هرکدام از اجزاء شبکه از ابتدا در جای درست و دقیق خود در رک ها قرار گیرند و با مشکل جابجایی اجزا مواجه نشویم. یکی دیگر از اصول آرایش رک سرور این است که هنگام افزودن تجهیزات به رک، روی کابل ها برچسب و لیبل بزنیم. از این طریق مشخص می‌کنیم که کدام کابل‌ها مربوط به روتر، کدام مربوط به سوئیچ و کدام مربوط به سرور است. درنتیجه اتصال نهایی آن‌ها و عیب‌یابی‌های ثانویه بسیار ساده‌تر خواهد شد.
توجه نمودن به مکان تجهیزات شبکه
هنگام براورد اولیه، به این موضوع توجه داشته باشید که چه فضایی در اختیار دارید. ضمن اینکه به توسعه احتمالی آینده نیز بیاندیشید. اگر مکانی برای دیتا سنتر یا اتاق سرور به صورت مجزا دراختیار ندارید، باید بهترین مکان برای نصب رک را در فضای موجود پیدا کنید. دقت کنید که پس از نصب رک، جابجایی آن کار سختی خواهد بود. بنابراین بهترین مکان را از جهت ایمنی سرور، رک و تجهیزات آن انتخاب کنید. محلی که کمترین مشکل را برای این تجهیزات ایجاد کند.
توجه به توزیع مناسب کابل در داخل رک سرور
برای توضیع کابل ها از پچ پنل استفاده کنید. اینکار ضمن ایجاد امکان بهره‌بردن از سوئیچ های بزرگ تر و پورت های بیشتری نظم و آرایش کابل ها را بیشتر و بهتر خواهد کرد و درصد خرابی و خطا در پیکربندی و نصب را کاهش می دهد. درواقع بهتر است که سوئیچ های شبکه را در قفسه نصب کرده و از خود لایه سوئیچ به عنوان پچ پنل استفاده نمایید.
خنک سازی رک سرورها
این موضوع یکی از مهم ترین اصول و نکات در آرایش رک سرور است. به خصوص زمانی که تراکم تجهیزات قفسه ها بالا است. دقت داشته باشید، بالا رفتن دمای رک سرور ها، اثر بسیار مخربی در عملکرد سرورها و مجموعه دیتا سنتر دارد. هرچه گرما در رک بیشتر شود، ضریب شکست تجهیزات شبکه نیز بیشتر خواهد شد. همچنین برق مصرفی دیتاسنتر یا اتاق سرور نیز افزایش می‌یابد.
در آرایش رک سرور، بهتر است که به این نکات دقت ویژه داشت:
- از قرار دادن رک در نزدیکی وسایل گرمایشی خودداری نمود.
- از وسایل، ابزار و تجهیزات خنک‌کننده مناسب و متناسب استفاده نمود.
- رک را در جایی قرار دهیم که مقابل نور خورشید نباشد.
- اتاق سرور یا دیتاسنتر را در جایی انتخاب کنیم که دمای پایین‌تری داشته باشد.
- رک یا رک‌ها را با فاصله از دیوار یا بافاصله از یکدیگر بچینیم تا جریان هوا بین آن‌ها قطع نشود.
- تجهیزات را به‌گونه‌ای درون رک‌ها قرار دهیم که هوا بین آن‌ها در جریان باشد.
دقت داشته باشید، خنک‌سازی رک سرورها بخشی از تامین ایمنی اتاق سرور یا دیتا سنتر نیز محسوب می‌شود.
توجه به امنیت محل سرور و رک
تجهیزات شبکه، دیتا سنتر و اجزای موجود در اتاق‌های سرور از ارزش مادی بسیار بالایی برخوردارند. ضمن اینکه معمولا دیتای موجود در این سرورها نیز اهمیت بسیار زیادی برای مجموعه دارند. آرایش رک‌ها باید طوری صورت گیرد که در خطر ضربه و مواجه با عوامل آسیب‌زای دیگر نباشند. یک نکته نهایی مهم این است که تجهیزات سرور و رک سرور، تولید صدای بسیار زیادی می‌کند. بهتر است آرایش این تجهیزات در جایی انجام شود که صدای تولیدی برای کارمندان مجموعه ایجاد مزاحمت نکند.
استاندارد آرایش رک به چیدمان اصولی و دقیق تجهیزات شبکه داخل انواع رک ایستاده و دیواری می‌پردازه. و اگر به این استاندارد و آرایش رک سرور توجه لازم نشه، ممکنه در آینده موجب ناپایداری رک، آتش سوزی، آسیب به کابل‌ها و تحمل هزینه‌های مازاد بشه. بنابراین همان قدر که خرید رک ایستاده یا دیواری با کیفیت در راندمان شبکه تاثیرگذاره، نحوه آرایش رک هم بسیار حائز اهمیته. در ادامه نکات طلایی در آموزش آرایش رک شبکه رو مرور می‌کنیم.
سخن پایانی
رک شبکه درواقع محل قرارگیری تجهیزات مهم و اصولی شبکه بوده که باید به بهترین نحو ممکن آرایش شود. تمام تجهیزات و کابل‌کشی‌های موجود در این قسمت باید مطابق با اصول خاصی در کنار یکدیگر قرار بگیرند تا بیشترین میزان بهره‌وری را برای فرد به دنبال داشته باشند. در بخش‌های قبلی به صورت کامل به آموزش بستن رک شبکه و همچنین مهم‌ترین اصول و نکات موجود در این زمینه پرداختیم. تجهیزات موردنیاز برای این کار را نیز معرفی کردیم تا شما بتوانید بهترین و مطلوب‌ترین عملکرد را در زمینه آموزش آرایش اصولی رک شبکه داشته باشید.
سوالات متداول:
1.برای آرایش رک به چه تجهیزاتی نیاز هست؟
همانطور که در بالا اشاره کردیم علاوه بر رک شبکه، به تجهیزاتی برای آرایش و نصب کابل ها در داخل رک نیاز داریم که از جمله تجهیزات میتوان به مدیریت کننده کابل و پچ پنل و سیستم خنک کننده و …. اشاره کرد.
2.برای رک هایی که در محیط بیرون قرار می گیرند باید چه نوع رک تهیه کنیم؟
رک هایی که در محیط باز قرار میگیرند باید از نوع Outdoor و IP باشند که ضد گرد غبار و از ورود آب و رطوبت به داخل رک جلوگیری کنند.